Leave Encashment तुम्ही तुमच्या रजा विकता का? रजेवर कर भरावा लागतो, जाणून घ्या काय नियम आहेत आणि कोणाला सूट मिळते.
जर तुम्ही पगारदार कर्मचारी असाल तर तुम्हाला Leave Encashment बद्दल माहिती असेल. याचा अर्थ कर्मचाऱ्याच्या उरलेल्या सुट्ट्या रोखीत रुपांतरीत करणे. खासगी असो वा सरकारी कर्मचारी, त्यांना वर्षभरात किती रजा मिळणार आणि किती रक्कम ते कॅश करू शकतात, हे वेतन रचनेत दिलेले असते. आणि तुम्हाला हे माहित असले पाहिजे की रजा रोखीकरण कर आकारणीच्या कक्षेत येते. ते कोणाला लागू होते आणि त्यावर काही मर्यादा आहेत का, ते सविस्तरपणे समजून घेऊ.
साधारणपणे, संघटित क्षेत्रातील कंपन्यांमध्ये तीन प्रकारच्या सुट्ट्या दिल्या जातात – आजारी, प्रासंगिक आणि कमाई. आजारी आणि आकस्मिक पाने कॅलेंडर वर्षात न वापरल्यास संपतात, परंतु कमावलेली रजा पुढे नेली जाऊ शकते. मात्र, ही सुविधा काही कंपन्यांमध्ये उपलब्ध नाही. शिवाय कॅरी फॉरवर्ड करता येणाऱ्या सुट्ट्याही एका मर्यादेत असायला हव्यात.
या मर्यादेच्या पलीकडे असलेल्या सुट्ट्या एकतर संपतात किंवा कंपनीच्या धोरणानुसार कॅश केल्या जातात आणि ही रक्कम कर आकारणीयोग्य असते. वास्तविक, तो तुमच्या पगाराचा एक भाग मानला जातो आणि म्हणून तुमचा पगार जसा कर आकारणीचा भाग आहे त्याच प्रकारे तो कर आकारणीचा एक भाग आहे.
Leave Encashment
रजा रोखीकरणावर कर उपचार काय आहे?
जर एखादा कर्मचारी निवृत्त झाला आणि त्याने त्याच्याकडे पडून असलेली रजा मिळवली असेल, तर तो ती कॅश Cash करू शकतो.
- – संपुष्टात आल्यास, म्हणजे नोकरीवरून काढून टाकल्यास, कर्मचारी त्याची रजा जमा करू शकत नाही.
- तुम्हाला नोकरीत असताना रजा रोखून घ्यायची असल्यास, ती तुमच्या पगाराचा भाग मानली जाईल आणि कॅलेंडर वर्षाच्या शेवटी एकदाच रिडीम केली जाऊ शकते.
- – रोखीत रजा एकूण अर्जित रजेच्या निम्म्या किंवा अर्जित रजेच्या 30 दिवसांपेक्षा जास्त नसावी, जे कमी असेल.
- रजा नगदीकरणासाठी जास्तीत जास्त 300 पानांना परवानगी आहे.
- रजा रोखीकरणाची (Encashment )गणना मूळ वेतन आणि महागाई भत्त्याच्या आधारावर केली जाते.
सूट कोणाला मिळते आणि मर्यादा काय आहे?
– जर तुम्ही केंद्र किंवा राज्य सरकारचे कर्मचारी असाल तर तुम्हाला तुमच्या सुट्ट्या एन्कॅश करण्यावर कोणताही कर भरावा लागणार नाही.
पण दुसरीकडे, जर तुम्ही सरकारी कंपनी किंवा संस्थेत काम करत असाल तर तुमची रोख रक्कम कराच्या कक्षेत येईल.
– एखाद्या कर्मचाऱ्याच्या मृत्यूनंतर त्याच्या कायदेशीर वारसाला मिळालेल्या रजेच्या रोख रकमेवर कोणताही कर आकारला जात नाही.
खासगी आणि सरकारी कंपन्यांमध्ये काम करणार्‍या कर्मचार्‍यांनी नोकरी सोडताना रोख रजा घेतल्यास, 3 लाखांपर्यंतच्या रकमेवर कर आकारला जात नाही.
किती सुट्ट्यांवर कर सवलत दिली जाईल याची मर्यादा आहे. एखादा कर्मचारी त्याच्या सेवेच्या प्रत्येक वर्षातील एकूण 10 महिन्यांच्या सुट्ट्यांपैकी केवळ 15 सुट्ट्यांवरच सूट मागू शकतो.
